Przetargowy kalejdoskop - z wizytą w Olkuszu

24.01.2010

Tagi: ZKG KM, PKM Olkusz, Meteor, przetarg, rozkład jazdy – Dodał: Jakub Jackiewicz

Ostatnie dwa lata to okres sporych zmian w sferze kontraktowania usług przewozowych przez Związek Komunalny Gmin „Komunikacja Międzygminna” w Olkuszu. Odbyły się liczne przetargi na obsługę poszczególnych linii autobusowych.

Historia

ZKG KM w Olkuszu jest związkiem komunalnym podobnym do KZK GOP, MZKP, ZKKM, czy MZK Jastrzębie-Zdrój. Powstał w 1998 roku i skupia gminy Olkusz, Bolesław, Bukowno i Klucze. Organizuje komunikacją miejską na terenie tych gmin, pojedyncze linie wjeżdżają też do Sławkowa oraz do miejscowości Lgota w gminie Trzebinia.

Przed powstaniem ZKG KM komunikację w Olkuszu i okolicach organizowało i obsługiwało samodzielnie Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej w Olkuszu – powołane w 1991 roku na bazie Oddziału Autobusowego w Olkuszu będącego częścią Zakładu Komunikacyjnego nr 8 w Sosnowcu w ramach Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Katowicach. Po powstaniu Związku, od 1 października 1999 r. po raz pierwszy część linii zaczęli obsługiwać inni przewoźnicy niż PKM. Przetarg na obsługę linii 458, 460, 466 i 472 wygrał Meteor Jaworzno, a linie 461 i 464 obsługiwał Transgór Mysłowice (do 2002 roku, kiedy dołączyły do pakietu Meteora).


PKM obsługiwał swoje linie na podstawie umowy zawartej w trybie z wolnej ręki, jednak jego dzieje były dość burzliwe. W 1999 roku spółkę (należącą do gmin powiatu) postawiono w stan likwidacji. 15 września 2003 r. spółka została sprywatyzowana – gminy sprzedały swoje udziały (85%, pozostałe 15% zgodnie z przepisami przeznaczone było dla pracowników). Towarzyszyło temu wiele kontrowersji i dyskusji wśród mieszkańców, sprawa otarła się nawet o prokuraturę.

Pod koniec 2004 i na początku 2007 roku przetargi organizowane przez ZKG KM wzbudzały liczne kontrowersje. W 2004 roku PKM zarzucał Związkowi ustalanie warunków udziału w postępowaniu w taki sposób, żeby wyeliminować ich przedsiębiorstwo (» czytaj więcej w prasie), a w 2007 roku to Związek zarzucał przewoźnikom (PKM i Meteorowi) zmowę w celu wywalczenia wyższych stawek za usługi (» czytaj więcej na stronach ZKG KM: artykuł 1 oraz artykuł 2). Ogłaszane wówczas przetargi dotyczyły w większości większej liczby linii w pakietach.


Dopiero od 2008 roku (w przypadku linii 467, P i S – od 2007) rozpoczęto ogłaszanie przetargów na pojedyncze linie, które rozstrzygane są bez większych problemów. Kolejne specyfikacje zawierają nieco wyższe wymagania wobec oferentów co pozwala choć trochę poprawić jakość taboru autobusowego. Wprowadzono też kilka zmian na liniach – zmieniono oznaczenia niektórych linii z numerowych na literowe oraz zasady taryfowe. Niestety oferta przewozowa mierzona liczbą kursów nie poprawia się, ciągle wprowadzane są ograniczenia co skrzętnie wykorzystują prywatni przewoźnicy, których minibusy licznie okupują większość tras komunikacyjnych.


Przed serią przetargów, którą omówimy poniżej obsługa linii wyglądała następująco:
PKM Olkusz – linie 450, 451, 452, 453, 454, 455, 456, 457, 462, 463, 465, 470, 471, 473, 474, 475, 476, 477
Meteor Jaworzno – linie 458, 460, 461, 464, 466, 472
PKS Olkusz – linia 467


Przetargi z 2008 roku (i te dwa z 2007) obejmowały w większości obsługę linii przez rok i nie zawierały zbyt rygorystycznych wymagań odnośnie taboru. Wymagano jedynie określonej minimalnej liczby miejsc oraz podstawowego wyposażenia. Jedynie na liniach 450 i 465 (jedno postępowanie) wymagano (pierwszy raz w Olkuszu), aby autobusy były niskopodłogowe. Na tych liniach rok później w kolejnym przetargu wymagano ponadto, aby pojazdy były nie starsze niż z 1999 roku. Taki sam wymóg rocznika pojawił się też przy liniach P i S. W 2009 roku w większości postępowań wymagano już autobusów niskopodłogowych. Te nie najwyższe, ale jednak sukcesywnie zwiększane wymagania oraz duży udział przewoźników, którzy dotychczas nie realizowali usług w Olkuszu spowodował znaczący spadek udziału starych autobusów pochodzących jeszcze z czasów WPK – pozostały one bowiem w eksploatacji wyłącznie w PKM Olkusz, który obsługuje nimi kilka linii, które z niewiadomych względów nie są poddawane rozstrzygnięciom przetargowym – dotyczy to linii 457, 470, 476 i 477.


Przedstawiamy poniżej przegląd linii wraz z datami obsługi przez kolejnych przewoźników.

Linia 450

Od 1 lipca 2008 r. do 31 grudnia 2009 r. linię obsługiwał Meteor Jaworzno. W związku ze zmianą struktury właścicielskiej tej spółki przez pewien okres na linii kursowały autobusy wypożyczone z PKM Olkusz, a później do jej obsługi skierowane zostały autobusy z firmy Irex Sosnowiec.


Po kolejnym przetargu, od 1 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2013 r. linię obsługuje PKM Olkusz. W związku z wymaganiami do obsługi linii skierowane zostały dwie Scanie OmniCity CN94UB z 1999 roku.


Dodatkowo, w okresie od 16 maja 2009 r. do 2 czerwca 2009 r. część kursów oznaczonych było jako linia 450bis – obsługiwał je również Meteor Jaworzno.


Linia 450S

ZKG KM postanowił w specyficzny sposób konkurować z prywatnymi przewoźnikami kursującymi na własny rachunek i uruchomił linię, oznaczoną jako 450S, obsługiwaną przez minibusy na której opłata pobierana jest przez kierowcę. Linia ruszyła od 15 października 2009 r. i obsługiwana jest przez konsorcjum firm Sioła-Trans, JKA i Jerzego Kordaszewskiego. Na pojazdach nie znajdziemy jednak pełnego oznaczenia linii.


Linia 451 > WK

Od 1 lipca 2008 r. linię 451 przemianowano na WK. Pierwszym przewoźnikiem został PKS Zawiercie, który miał ją obsługiwać do 30 czerwca 2009 r. Jednak 3 listopada 2008 r. rozwiązano z nim umowę (po skargach pasażerów związanych z fatalną jakością usług) i obsługę linii powierzono firmie Polkar. Po kolejnym przetargu, od 1 lipca 2009 r. do 30 czerwca 2013 r. obsługuje ją konsorcjum Meteor Jaworzno i Irex Sosnowiec.


Numer 451 jednak szybko wykorzystano ponownie – od 1 września 2008 r. uruchomiono parę kursów tak oznaczonych, którą obsługiwał PKM Olkusz. Rok później, od 1 września 2009 r. zmieniono jej oznaczenie na WKbis, a przewoźnika na Polkar.


Linia 452 > G

Od 1 lipca 2008 r. zamiast linii 452 na trasę wyjechała linia G. Przetarg na jej obsługę wygrała firma Sioła-Trans.


Linie 453 i 454 > ZP i ZZ

Również od 1 lipca 2008 r. przekształcono kolejne linie – 453 w linię ZP, a 454 w linię ZZ. Obsługę tych „literek” otrzymał PKM Olkusz z wolnej ręki (do 30 listopada 2008 r.), jednak jeździł tam aż do końca 2009 r. Przetarg wygrała wprawdzie firma Usługi Transportowe Jarosława Kordaszewska z siedzibą w Przegini, jednak jej autobusy nigdy nie wyjechały na linie z niewiadomych przyczyn. Od 1 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2013 r. po kolejnym przetargu linie obsługuje firma Natan.


Linie 455 i 456 > Ż

Od 1 lipca 2008 r. dwie kolejne linie sklejono w jedną literkę – linie 455 i 456 stały się linią Ż. Pierwszy przetarg wygrał PKS Zawiercie. Od 1 lipca 2009 r. (pierwotnie do 31 sierpnia, a później po przetargu – do 31 sierpnia 2013 r.) obsługuje ją firma Natan.


Linia 458 > BP

Kolejna linia zmieniła oznaczenie od 1 października 2008 r. – linia 458 stała się linią BP. Również tutaj pierwszy przetarg wygrał PKS Zawiercie. Od 1 lipca 2009 r. na linii pojawiła się firma Polkar, a po kolejnym przetargu – od 1 września 2009 r. do 31 sierpnia 2013 r. obsługuje ją PKM Olkusz.


Linia 460

W pierwszym przetargu – na okres od 1 października 2008 r. do 30 września 2009 r. zwyciężył PKM Olkusz, a w kolejnym – na okres od 1 października 2009 r. do 30 września 2013 r. zwycięzcą okazała się firma Polkar.


Linia 461

Od 1 października 2008 r. do 30 września 2009 r. na linii pojawiały się autobusy PKM Olkusz, a od 1 października 2009 r. do 30 września 2013 r. powrócił Meteor Jaworzno, w konsorcjum z Irex Sosnowiec.


Linia 462

Pierwszy przetarg, na okres od 1 października 2008 r. do 30 września 2009 r. wygrał dotychczasowy przewoźnik, czyli PKM Olkusz. Od 1 października 2009 r. do 30 września 2013 r. linię obsługuje konsorcjum Meteor Jaworzno i Irex Sosnowiec.


Linia 463

Od 1 lipca 2008 r. do 30 września 2009 r. linię obsługiwała firma Polkar. W kolejnym przetargu nastąpiła zmiana przewoźnika na firmę Natan – będzie obsługiwać tę linię w okresie od 1 października 2009 r. do 30 września 2013 r.


Linia 464

1 października 2008 r. zamiast autobusów Meteora na linii zaczęły kursować pojazdy PKM Olkusz. Rok później Meteor (w konsorcjum z Ireksem) powrócił na linię i będzie ją obsługiwać do 30 września 2013 r.


Linia 465

Linia 465 poddawana była rozstrzygnięciom przetargowym wspólnie z linią 450 – od 1 lipca 2008 r. do 31 grudnia 2009 r. obsługiwał ją Meteor Jaworzno, a od 1 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2013 r. jeździ na niej PKM Olkusz.


Linia 466

Podobnie jak w kilku wcześniejszych przypadkach również na linii 466 PKM Olkusz kursował od 1 października 2008 r. do 30 września 2009 r., a od 1 października 2009 r. do 30 września 2013 r. możemy korzystać z autobusów konsorcjum Meteor Jaworzno i Irex Sosnowiec. Dodatkowo, od 15 grudnia 2008 r. do 30 września 2009 r. funkcjonowała linia 466bis, obsługiwana przez PKM Olkusz.


Linia 467

Ta linia była przed 2007 rokiem jedyną obsługiwaną przez PKS Olkusz (nie licząc jednej pary szkolnych kursów na linii 472). Po jego upadku, od 1 lipca 2007 r. do 30 czerwca 2008 r. linię obsługiwała firma DPJ – zlecenie otrzymała w trybie negocjacji, gdyż w przetargu jedyny oferent (PKM Olkusz) zaproponował zbyt wysoką stawkę. PKM jednak przejął tę linię od 1 lipca 2008 r. i będzie obsługiwał ją do 30 czerwca 2011 r.


Obsługuje również od 1 października 2009 r. wydzielone kursy oznaczone jako linia 467bis.


Linie 471 i 472

Pierwotnie należące do dwóch różnych „światów” (PKM i Meteora) linie połączono w jeden zestaw – 472 kursuje tylko w dni robocze, a 471 tylko w dni wolne. Przetarg wygrała pani Małgorzata Kurkowska i obsługuje linię 471 od 1 lipca 2008 r., a 472 od 1 października 2009 r. Po kolejnym przetargu umowa została podpisana na okres do 30 września 2013 r.


Linie 473, 474, 475

Te trzy linie również połączono w jeden pakiet. Przetargi wygrywał za każdym razem dotychczasowy przewoźnik, czyli PKM Olkusz. Pierwszy od 1 lipca 2008 r., a drugi od 1 października 2009 r. – na okres do 30 września 2013 r.


Linia B

Jest to nowa linia minibusowa, która nie miała swojego odpowiednika w numeracji cyfrowej, a kursuje głównie po Bukownie i Bolesławiu. Uruchomiona została 1 sierpnia 2008 r. Oba dotychczasowe przetargi wygrała firma Sioła-Trans, drugi obejmuje obsługę linii od 1 lipca 2009 r. do 30 czerwca 2011 r.


Linie P i S

Dwie linie minibusowe kursujące po Olkuszu uruchomiono 1 września 2007 r. (» czytaj więcej). Obsługiwane są jednym pojazdem. Pierwszym przewoźnikiem została firma DPJ, a od 1 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2013 r. obsługuje je Sioła-Trans.


Linia ZGH

Część kursów z innych linii zebrano pod kryptonimem ZGH (od „Zakłady Górniczo-Hutnicze”). Linię tę obsługiwał od 1 lipca 2008 r. PKS Zawiercie. Zlikwidowano ją z dniem 1 grudnia 2008 r.


Bilety

ZKG KM zdecydował się wprowadzić do swojej sieci komunikacyjnej linie gdzie nie obowiązują bilety jednorazowe zakupione w kiosku, lecz tylko te sprzedawane przez kierowcę z kasy fiskalnej w autobusie (bez dodatkowej opłaty manipulacyjnej pobieranej na „zwykłych” liniach). Ponadto honorowane są bilety okresowe sieciowe oraz uprawnienia do przejazdów bezpłatnych i ulgowych. Przewoźnik otrzymuje wynagrodzenie w tzw. systemie netto, czyli dopłatę z tytułu korzystania przez pasażerów z ulg i biletów okresowych, ponadto jego przychodem są wpływy z biletów jednorazowych sprzedanych przez kierowcę.

System zaczął funkcjonować od 1 lipca 2008 r. na liniach G (ex 452) i Ż (ex 455, 456). Od 1 października 2008 r. dołączyła do niego linia BP (ex 458), a od 1 stycznia 2010 r. linie ZP (ex 453) i ZZ (ex 454). Rozwiązanie to ma w zamyśle Związku zmniejszyć jego koszty funkcjonowania oraz zmobilizować przewoźników do większej dbałości o jakość przewozów.

Ponadto od 1 października 2009 r. wdrożono na wszystkich liniach zasadę wsiadania pierwszymi drzwiami – kierowca ma kontrolować bilety wszystkim pasażerom.

Na linii 450S, określonej w taryfie jako „specjalna” obowiązują w zasadzie wyłącznie bilety jednorazowe zakupione u kierowcy, jednak Związek zamieścił w internecie informację, że od 6 stycznia 2010 r. z linii tej mogą korzystać także pasażerowie posiadający bilety miesięczne.

Przewoźnicy

Od 1 stycznia 2010 r. lista olkuskich przewoźników wygląda więc następująco:
PKM Olkusz – 450, 457, 465, 467, 467bis, 470, 473, 474, 475, 476, 477, BP
Konsorcjum Komunikacji Autobusowej Sosnowiec (Meteor Jaworzno i Irex Sosnowiec) – 461, 462, 464, 466, WK
Firma „Natan” Bogdan Głogowski Płaza – 463, ZP, ZZ, Ż
P.H.U. „Polkar” Paulina Rzenno Mysłowice (vel Paulina Szczepanik Kraków) – 460, WKbis
F.P.H.U. Małgorzata Kurkowska Kwaśniów Górny – 471, 472
F.P.H.U. „Sioła-Trans” Janusz Sioła Olkusz – B, G, P, S