Taken from transport.wroc.biz
Nowa tramwajowa linia wahadłowa 44 z Zawodzia do Szopienic z powodu remontu torowiska.
Taken from transport.wroc.biz
Najnowszy nabytek PKM Jaworzno - MAN-Göppel NM223.
Taken from transport.wroc.biz
Pierwszy przemalowany na żółto Mercedes Citaro K w PKM Katowice.
Taken from transport.wroc.biz
Krzysztof Pawelec przenumerował małe MAZ-y dodając "0" do dotychczasowego numeru.
Taken from transport.wroc.biz
14 lutego 2014 r. zlikwidowana została linia tramwajowa nr 18 w Rudzie Śląskiej.

PKS Będzin

11.12.2006

Tagi: PKS Będzin, tabor, historia, rozkład jazdy, – Dodał: Jakub Jackiewicz

Przedstawiamy Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Będzinie.


PKS w Będzinie rozpoczął działalność w 1952 roku jako przedsiębiorstwo państwowe. W latach 80-tych przedsiębiorstwo posiadało dwie bazy: towarową przy ulicy Zagórskiej i pasażerską przy ulicy Krasickiego przy której znajdował się również dworzec autobusowy. Zakład realizował przewozy podmiejskie do miejscowości w okolicach Będzina oraz dalekobieżne w kierunku ówczesnego województwa kieleckiego. Ponadto obsługiwał przewozy branżowe m.in. do Huty Katowice, KWK Czerwona Gwardia, KWK Lenin, KWK Gen. Zawadzki i innych zakładów.


Na przełomie lat 80/90-tych masowy rozwój motoryzacji objawił się spadkiem liczby podróżnych na wielu trasach. Do tego doszła konkurencja ze strony WPK (na linii do Mierzęcic) i PKS Myszków (okolice Koziegłów). Postanowiono więc przeprowadzić prekursorskie działania marketingowe - w celu obniżenia kosztów łączono niektóre relacje (np. Goląsza z Brzękowicami, Mierzęcice z Brudzowicami, Nowa Wioska z Preczowem), przy tej okazji powstały ciekawe i atrakcyjne połączenia lokalne. Reaktywowano też niektóre połączenia dalekobieżne, niegdyś zawieszone - m.in. do Trzonowa i Krakowa, a w sezonie zimowym nawet do Szczyrku (w zamierzchłych czasach z tego połączenia korzystało tak dużo pasażerów, że już z Będzina wyjeżdzał pełny "ogórek" z przyczepką). Cięto też koszty socjalne - zrezygnowano z wynajmowania pomieszczeń na końcówkach w których nocowali kierowcy, teraz musieli zjeżdżać do bazy. W komunikacji podmiejskiej włączano do obsługi dodatkowe przystanki oraz uruchamiano dodatkowe kursy (np. w dni targowe do Dąbia). Zamieszanie związane z regulacją transportu miejskiego w regionie sprzyjało też eksperymentowaniu na nowych trasach wewnątrz aglomeracji - uruchomiono m.in. linie Sosnowiec-Czeladź, czy Będzin-Wojkowice (ta druga w dni targowe). Kursy dojazdowe na trasie Będzin-Sosnowiec przekształcono w linię przebiegającą trasą dzisiejszej 116. Niestety kierowcom wychowanym w duchu socjalistycznego obowiązku pracy trudno było się rozstać z pewnymi przyzwyczajeniami stąd bilans ekonomiczny tych wszystkich inicjatyw nie był zbyt optymistyczny. Tymczasem towarowy oddział firmy ciągnął ją do przodu - zakupiono nawet nowe samochody ciężarowe oraz uruchamiano usługi dla ludności (pomoc drogowa, serwis i parking dla ciężarówek).

Wejście PKS-u do komunikacji miejskiej nastąpiło 1 stycznia 1991 r. - wówczas ponumerowano dotychczasowe trasy do Kuźniczki Nowej i Błędowa nadając im numery linii 803 i 806 oraz włączając te połączenia do systemu taryfowego komunikacji miejskiej WPK. Nie zmieniono jednak rozkładów jazdy skutkiem czego linie te miały nadal wybrane kursy rozpoczynające się w różnych miejscach - na placu pod Dworcem PKP w Sosnowcu, z centrum Dąbrowy Górniczej, czy z Gołonoga. Oznaczenie tych połączeń jako linie przyspieszone wzięło się stąd, że jako linie PKS obsługiwały tylko wybrane przystanki. A z uwagi na to, że wówczas ciężko było zrozumieć, że komunikację może obsługiwać kto inny niż WPK lub jego spadkobiercy linie 803 i 806 "dopięto" do Oddziału Gołonóg (WPK ZK-8, a później PKM Sosnowiec) oraz automatycznie wpisano je do pierwszej umowy PKM Sosnowiec z KZK GOP obowiązującej od 1 lipca 1993 r. - PKS funkcjonował jako podwykonawca.

Kolejną trasą jaka weszła w "posiadanie" PKS Będzin była linia 79 - 2 stycznia 1991 r. uruchomiono komunikację miejską w Mariankach i Preczowie. Tym razem PKS był podwykonawcą Oddziału Będzin WPK, a później PKM. W czasie prac drogowych na ulicy Zielonej w Dąbrowie Górniczej PKS obsługiwał też fragmentarycznie linię 16 z uwagi na połączone wozobiegi.

Jakiś czas później (przed 1993 rokiem) zmodernizowano trasy i rozkłady jazdy linii 803 i 806 (skrócono je w całości do Będzina skąd zaczęły odjeżdżać z dworca PKM, a nie PKS), dodano kilka przystanków na trasie i umieszczono je wreszcie na tabliczkach przystankowych komunikacji miejskiej. Przy okazji uruchomiono też linię 809, która zastąpiła dotychczasowe połączenie PKS-u do Niegowonic - niejako z automatu linia ta również trafiła do obsługi przez PKS. Wkrótce potem (od 1 grudnia 1993 r.) pod skrzydła tej firmy trafiła też linia 637 - przy okazji przedłużenia jej z Tucznawy do Chruszczobrodu (na linii kursowały dwa autobusy, które wykonywały 6 par kursów, na terenie Chruszczobrodu tabliczki przystankowej wykonywał i wieszał PKS samodzielnie). Przyjęty model (PKS jako podwykonawca PKM) był korzystny dla obu stron - PKS nie musiał się już martwić o pasażerów, gdyż miał płacone od kilometra, a PKM na pośrednictwie też nie tracił.

Tymczasem PKS popadł w kolejne tarapaty finansowe - zlikwidowano część towarową. To i pozostałe zabiegi w ratowaniu sytuacji dały widoczne efekty, prowadzono nawet remonty taboru. Po pewnym czasie (prawdopodobnie w 1993 roku) linie 79, 803 i 806 przeszły do jednak PKM-u Sosnowiec, który obsługuje je do dziś. 1 grudnia 1993 r. na wniosek gminy Psary uruchomione zostały dwie nowe linie - 67 i 97 (każda z nich obsługiwana przez 3 autobusy). Po długotrwałych uzgodnieniach opracowano rozkład jazdy, a obsługę zlecono bezpośrednio PKS-owi, już bez pośrednictwa PKM. Po miesiącu funkcjonowania tych linii ich przystanek początkowy przeniesiono z dworca PKM na dworzec PKS w Będzinie.


Tymczasem PKM Olkusz postanowił zlikwidować linię 33 kursującą na trasie Dąbrowa Górnicza - Olkusz. Stało się to 1 czerwca 1994 r. (od początku 1994 roku organizacją linii zajmował się KZK GOP). W zamian KZK GOP uruchomił swoje połączenie, oznaczone jako 633. Obsługę nowej linii dostał PKS Będzin, który wysyłał na trasę 4 swoje autobusy oraz dodatkowo 2 kolejne podzlecane PKS-owi w Olkuszu. Ciekawostką był fakt, że w pierwszym porannym kursie, ze względu na obiegi wozów pasażerowie zmuszeni byli do przesiadki na Rynku w Sławkowie. Jednocześnie PKS korygował ofertę na przewozach regionalnych - zawieszono połączenia do Koziegłów i jedno z krakowskich, ograniczono linię do Trzonowa, ale pozostałe trasy (Mierzęcice, Nowa Wioska, Brudzowice) na razie utrzymano.

Rozważano możliwość stworzenia w Będzinie miejskiej firmy transportowej - do PKS-u miał zostać przyłączony będziński oddział PKM Sosnowiec, a w jednym z wariantów autobusy miały zostać nawet dorzucone do zajezdni tramwajowej. Wszystkie te pomysły jednak legły w gruzach.

Kolejne linie komunikacji miejskiej PKS zyskał w Siewierzu, co nastąpiło od 1 maja 1994 r. Wówczas do Rynku w Siewierzu wydłużono linię 637 i jednocześnie połączono ją wspólnym obiegiem wozów z linią 140 (Dąbrowa Górnicza - Tucznawa). Linie te trafiły pod skrzydła PKS Będzin.

Ostatni etap ekspansji PKS-u na linie miejskie nastąpił w chwili, gdy miasto Sławków postanowiło objąć obsługą komunikacyjną wioskę Burki, a przy okazji odciążyć nieco przeładowane autobusy linii 633 na trasie do Dąbrowy Górniczej. 1 października 1995 r. uruchomiono dwie linie: 649 i 933, połączone wspólnym obiegiem wozów. W wybranych kursach linii 649 autobus był znakowany tablicami "Przewóz dzieci", a niektórzy nadgorliwi kierowcy jeździli z taką tablicą nawet na linii 933 nie wpuszczając innych pasażerów do środka.

Z posiadanego zestawu linii - czyli 67, 97, 140, 633, 637, 649 i 809 wypadła niedługo linia 649 zamieniona od 1 kwietnia 1997 r. na mikrobusową 949 (obsługę przejął Jan Wadas, który jeździ tam do dzisiaj). 633 wydłużono wkrótce do Będzina, a kursy skrócone z Będzina do Sławkowa oznaczono jako 634. 809 została wydłużona do Grabowej. Od 1 sierpnia 2003 r. na fali ograniczania komunikacji poza gminami członkowskimi KZK GOP zlikwidowano linię 633 (wszystkie kursy oznaczono jako 634 i skrócono do Sławkowa).

W 1998 roku PKS Będzin wygrał przetarg na obsługę linii 926 (Sosnowiec Szpital Górniczy - Osiedle Bór). Linię obsługiwał przez 3 lata, w okresie od 1 marca 1999 r. do 28 lutego 2002 r. kiedy musiał ustąpić pola Meteorowi Jaworzno. Od 1 lipca 2002 r. do dziś PKS obsługuje linię bezpłatną do hipermarketu Geant w Sosnowcu (S-9), w okresie od 4 marca 2002 r. do 31 lipca 2002 r. obsługiwał także drugą linię do tego samego centrum handlowego (S-16). Wcześniej, w wakacje 1997 roku (od 19 lipca do 31 sierpnia) PKS obsługiwał również specjalną linię wakacyjną 957 z katowickiego dworca do kąpieliska Starganiec pod Mikołowem.

W przeciągu ostatnich lat PKS często wynajmował autobusy do realizacji dodatkowych kursów na różne okazje (np. pielgrzymki, czy mecze) oraz podstawiał autobusy w ramach komunikacji zastępczej za tramwaj na zlecenie PKT Katowice (a później Tramwajów Śląskich).


Po przegranym przetargu na obsługę linii w okolicach Będzina i Dąbrowy Górniczej, od 31 stycznia 2006 r. obsługuje już tylko jedną linię w komunikacji miejskiej na zlecenie KZK GOP, czyli S-9 (Milowice Geant - Sosnowiec). W połowie lutego wypożyczone (wraz z kierowcami) zostały do Meteora Jaworzno dwa autobusy, które skierowano do obsługi linii 46 (Katowice Dworzec PKP - Ligota Zadole).

Od 1 czerwca 1999 r. PKS Będzin jest jednoosobową spółką skarbu państwa, po skomercjalizowaniu przedsiębiorstwa państwowego. Kapitał zakładowy wynosi 1,32 mln zł i dzieli się na 2640 udziałów po 500 zł każdy - właścicielem wszystkich udziałów jest Skarb Państwa. Prezesem Zarządu jest Jerzy Grzesiuk.

Kilka słów o i garść zdjęć współczesnego taboru wg stanu na styczeń 2006 roku. Firma posiadała wówczas około 35 autobusów:

- 8 Autosanów (3 H10-11, 1 H10-12, 2 H9-21 i 2 H9-35)


- 1 DAB-a 7-1200L


- 4 Jelcze 120M i 120M/3


- 1 Jelcza 120M z silnikiem Mercedes-Benz


- 12 Jelczy L11 (w wersji dwudrzwiowej i trzydrzwiowej)


- 7 Jelczy M11


- 1 Jelcza PR110M po odbudowie (jeździ na stałe na linii S-9)


- 1 Solbusa B9,5 zakupionego w 2004 roku


- oraz pogotowie techniczne na bazie Jelcza 043


Większość autobusów, przede wszystkim Jelczy M11 i L11 jest bardzo mocno wyeksploatowania i w fatalnym stanie technicznym. W grudniu 2004 roku była głośna akcja medialna na temat stanu technicznego autobusów PKS Będzin.

Wśród prowadzonych połączeń regionalnych w ciągu ostatniego roku również wprowadzono ograniczenia. Przed wakacjami w 2005 roku zawieszono kurs Będzin - Kraków, z końcem roku przestał kursować autobus na trasie Sosnowiec - Busko Zdrój. W chwili obecnej funkcjonuje już tylko jedna linia: Sosnowiec - Jędrzejów.

Podsumowując. Wg spiskowej teorii dziejów PKS padł ofiarą układu w myśl którego wyeliminowano potencjalną konkurencję dla PKM. Fakty są jednak takie, że wieloletnie zaniedbania, brak inwestycji i brak planu rozwoju firmy musiały prędzej czy później doprowadzić do upadku. Jako państwowa firma PKS nie był zbyt skłonny do podejmowania jakichkolwiek działań rynkowych, czy poszukiwania nowych form działalności.

« Poprzedni tekstNastępny tekst »

Komentarze

Do dłuższych dyskusji zapraszamy na forum.

Brak komentarzy.


Dodaj komentarz

Ten element został zablokowany, nie ma możliwości dodawania do niego komentarzy lub głosowania.

Komentarze muszą być zaakceptowane przed publikacją. Dziękujemy!